De zijdeplant of Frederikbloem (Asclepias curassavica)


Dit artikel verscheen in de Plantage Hortus van september 1992. De webpagina is later aangevuld met meer tekst en foto's

KlasseSpermaytopsida
(Zaadplanten)
CladeBedektzadigen
CladeEudicots
(Nieuwe Tweezaadlobbigen)
CladeLamiiden
OrdeGentianales
FamilieApocynaceae
(Maagdenpalmfamilie)
GeslachtAsclepias
SoortAsclepias curassavica
(Zijdeplant of Frederiksbloem)

Taxonomische indeling van Asclepias curassavica (Zijdeplant)


De zijdeplant, Asclepias curassavica, is een van de ongeveer 150 soorten uit het tropische geslacht Asclepias. Het oorspronleijke groeigebied van het geslacht is Zuid- en Midden Amerika, met als noordgrens de Verenigde Staten. Zijdeplanten worden in veel tropische landen als sierplant gekweekt. Het zijn kleine struiken, die mooi bloeien. De soort A. curassavica is door zijn sierwaarde naar vele andere tropische landen verpreid en is daardoor ook in veel streken ingeburgerd geraakt. Deze plant vormt ongeveer 1 meter hoge struiken met 12 tot 15 cm lange lancetvormige bladeren, die kruisgeweijs rondom de stengel staan. De bloeiwijze bestaat uit een scherm van ongeveer 10 oranjerode bloempjes. Door de felle kleuren wordt de zijdeplant in het Engelse ook wel de "Blood Flower" genoemd.



   Een zijdeplant uit het tropische deel van de Drieklimatenkas van de Hortus



   Detail van de bloeiwijze van de zijdeplant


De naam Asclepias is afgeleid van de naam van de Griekse god voor de Geneeskunde Asclepios. Volgens sommige Indianenstammen zouden diverse soorten uit het geslacht Asclepias een medicinale werking bezitten, bijvoorbeeld om braken op te wekken en als laxeermiddel. De naam zijdeplant dankt deze plant aan de aanwezigheid van de zijdeachtige witte draden, die aan de buitenkant van de zaden zitten. Van enkele soorten uit dit geslacht wordt de "zijde" gesponnen of als een minder kwaliteit "dons" gebruikt.


Verwante soorten

De rode zijdeplant (Asclepias incarnata) wordt ook veel gekweekt als sierplant. Deze plant komt uit Noord Amerika en groeit op vochtige gronden, langs plassen, meren en beken. Het is de gastheerplant van de Monarch vlinder, die de bladeren eet en er zijn eieren op afzet.
De bloemen zijn van donkerpaars tot rozeachtig paars.


   Een rode zijdeplant (Asclepias incarnata) in de Botanische tuin van Wageningen


   Bloeiwijzen van de rode zijdeplant (Asclepias incarnata)


In de Hortus

Verschillende soorten van het geslacht Asclepias, waaronder A. curassavica, A. incarnata (de rode zijdeplant) en A. syriaca, staan in de Hortus in de buitenste cirkel van het Halfrond. Er staan ook enkele exemplaren van A. curassavica in het tropische deel van de Drie Klimatenkas.


Literatuur

Wilhem Lötschert and Gerhard Beese
Tropical Plants
Collins, London, 1992