Snoekkruid (Pontederia cordata)
Dit artikel verscheen in de Hortuskrant van juni 2008
Klasse | Spermatopsida (Zaadplanten) |
Clade | Bedektzadigen |
Clade | Eenzaadlobbigen |
Clade | Commeliniden |
Orde | Commelinales |
Familie | Pontederiaceae (Pontederiafamilie) |
Geslacht | Pontederia |
Soort | Pontederia. cordata (Snoekkruid) |
Taxonomische indeling van Pontederia cordata (Snoekkruid)
De kleine ronde vijver in de Hortus is genoemd naar haar, dus moet het
snoekkruik wel een bijzondere plant zijn. Een beschouwing over deze bloem, die
er een speciale manier van kruisbestuiving op na houdt.
Het snoekkruid (Pontederia cordata) is een mooie waterplant. De bloemen zijn groot
en opvallend en de plant bloeit een groot deel van de zomer. Daarnaast is hij
winterhard, in tegenstelling tot die andere mooie waterplant, de waterhyacint (Eichhornia
crassipes). Maar zowel snoekkruid als de waterhyacint zijn ‘waterpest’ in
hun groeigebieden. Deze twee planten behoren tot de familie Pontederiaceae.
Bijzondere bevruchting
De Pontederiaceae is een familie van moeras- en waterplanten die voornamelijk in tropische, en subtropische streken van de verschillende werelddelen (behalve Europa) voorkomt. De familie bevat negen geslachten (met ongeveer 33 soorten), waarvan de geslachten Pontederia en Eichhornia het bekends zijn. De familie behoort tot de monocots, de nieuwe groep in het AGP II systeem die vroeger Monocotylen (= eenzaadlobbige planten) werd genoemd.
De planten uit deze familie
hebben wasachtige bladeren en vlezige schijnstammen. Daarnaast is deze familie
gekenmerkt door blauwe of witte bloemen, waarbij de bloem in twee of meer
verschillende typen (heterostylie) voorkomt. Bloemen kunnen niet door hetzelfde
type bloem bevrucht worden. Bij deze familie komt een speciale vorm van
heterostylie voor, namelijk heterotristylie (=driestijligheid, het voorkomen van
drie verschillende typen bloemen). Op basis van de lengte van de stijl, worden 3
typen bloemen onderscheiden, namelijk L, M en S bloemen. Heterotristylie zorgt
er voor, dat er geen zelfbestuiving, maar zo veel mogelijk kruisbestuiving
plaatsvindt. Zie hiervoor verder bij figuur 1
Figuur 1 Schematische voorstelling van heterotristylie, waarbij de verschillende typen bloemen bij de waterhyacint worden weergegeven Uit: S.C.H. Barret |
![]() |
Zachtblauwe bloemaren
Snoekkruid (Pontederia cordata) komt voor in het oosten van Noord-Aerika, van Nova Scotia tot in Zuid-Amerika. Vooral in de meren in de subtropische Everglades in Florida komt hij overvloedig voor. Het blad van deze waterplant heeft een bladschede, die de stengel en de bladschede van het vorig gevormd blad omgeeft. Snoekkruid bloeit van juli tot september met zacht blauwe bloemaren van 8 tot 15 cm. Na de bloei kromt de bloei- as naar beneden, waarna de vruchten onder water rijpen.
Overzicht van een aantal snoekkruid planten
(PontederiA cordata)
in de
grote vijver van de Hortus
Een van de snoekkruid planten (Pontederia cordata) uit de grote vijver van de Hortus
Een bloemaar van snoekkruid (Pontederia cordata)
De planten, die
oorspronkelijk uit Canada en de VS komen zijn meestal winterhard, die uit het
Midden-Amerika niet. Naast snoekkruid (P. cordata) bevat het geslacht
Pontederia nog vier andere soorten, namelijk P. sagittata (uit
Midden-Amerika), P. parviflora (uit kustgebieden van Panama en Colombia),
P. rotundifolia (Midden- en Zuid-Amerika) en P. subovata
(Zuid-Amerika).
Bij op snoekkruid- dieet
Snoekkruid wordt in de
natuur door verschillende insecten (hommels en vlinders) bestoven, waaronder een
bijensoort (Dufourea novae-angliae), die alleen deze plant bezoekt. Deze
soort heeft zijn levenscyclus helemaal afgestemd op de bloei van het snoekkruid.
Het zaad van snoekkruid kan
gegeten worden als nootjes, als poeder vermalen worden of als rijst gekookt
worden. De jonge bladstelen kunnen als groente gegeten worden. Ook de bladeren
van de verwante soort Monochoria vaginalis worden in Azië als groente
gegeten.
In de Hortus komt het snoekkruid voor in de grote vijver. Hij bloeit daar een groot deel van de zomer.
Literatuur
NBAT- het
Aquarium: snoekkruid, Pontederia cordata
http://www.nbat.nl/aquarium/snoekkruid.html
Pond
Library- Snoekkruid, Pontederia
http://pondlibrary.org/artikel/69/14/Snoekkruid,-Pontederia.htm
Principles of
Evolution Web Page,
LECTURE 7: GENETIC DRIFT
http://www.biology.duke.edu/rausher/tristyly.htm
Stevens, P.
F. (2001 onwards).
Angiosperm Phylogeny Website. Version 14, July 2017
http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/