Bloei         

De bloemen verschijnen in kleine pluimen vanaf september en zijn in een spiraal gerangschikt om de bloei-as. Bij de meeste planten ontluiken de bloemen op de nieuwe plantedelen, maar bij deze boom ontstaan ze op het kale oude hout, een verschijnsel dat cauliflorie wordt genoemd. De kleine bloemen zijn onopvallend en zes tot tweeëntwintig mm lang. Hoewel deze boom tot de familie van de vlinderbloemigen (Fabaceae) behoort, is dat aan de bloem niet goed te zien. Vlinderbloemigen hebben een asymmetrische bloem, die uit vijf kroonbladeren bstaan. De twee onderste kroonbladeren vormen de kiel, die de stamper en meeldraden omsluit. Aan weerszijden hiervan liggen twee kroonblaadjes, die de zwaarden worden genoemd. Het omhoog gerichte kroonblad heet de vlag. De bloem als geheel lijkt op een vlinder. Maar bij de Johannesbroodboom ontbreken de kroonbladeren. Er zijn wel kelkbladeren, die zijn groen tot rood.

  Tak van de Johannisbroodboom (Ceratonia siliqua) met bladeren met halverwege de tak enkele bloeiwijzen

Bestuiving en vruchtvorming

De bomen hebben eenslachtige bloemen (alleen mannelijke bloemen of alleen vrouwelijke bloemen) of tweeslachtige bloemen. De verschillende geslachten groeien op verschillende bomen. Insecten (bijen en vliegen) zorgen voor de bestuiving, maar onderzoekers hebben ontdekt dat ook de wind De peulen en de bonen van de Johanesbroodboom zijn zeer voedzaam. De naam komt van de overlevering dat  Johannes de Doper deze peulen zou hebben gegeten. De boom wordt ook carobeboom genoemd, wat via het Spaans (algaroba) afgeleid van het Arabisch kharoub. De peulen bevatten vijf tot vijftien zaden. De oude Grieken ontdekten, dat de bonen vaak een identiek gewicht hadden. Daarom werden de bonen gebruikt bij het vergelijken van gewichten. Zo ontstond de naam karaat, een gewicht dat ongeveer overeenkomt met 200 milligram. Later werd dit begrip gebruikt bij goud en edelstenen.

Gebruik van de peulen

De peulen worden in Zuid- Europa vaak als veevoeder gebruikt. In barre tijden werden ze ook door mensen gegeten. De peulen bevatten veel  suikers en het eten ervan heeft een laxerende werking. Vaak worden de peulen vermalen tot een poeder, dat vezelrijk en zoet is. 
De bonen zelf zijn rijk aan eiwitten. Zij worden tot meel gemalen, waarmee kan worden gebakken. Ook wordt dit meel gebruikt als vervanger van chocolade, door het te mengen met koude of warme melk.
In de voedingsindustrie worden het johannnesbroodpitmeel gebruikt als emulgator in verschillende voedingsmiddelen (ijs, sauzen, salades, enz.). Het is in Europa toegelaten als een voedingsadditief onder nummer E 410.

Waar kunt u ze vinden?

De Johannesbroodbomen verdragen slechts lichte vorst: tot maximaal vier graden. Zij komen daarom in Spanje en Portugal alleen langs de kust voor. Toch is Spanje de grootste producent van de peulen, maar ze worden nu ook commercieel verbouwd in Australie.
Pas recent (in 1980) werd er nog een tweede soort uit het geslacht Ceratonia beschreven, namelijk C. oreothauma. Van deze soort bestaan twee ondersoorten, één uit Oman en één uit Somalië.
In de Hortus staat de Johannesbroodboom in het Subtropische deel van de Drie- Klimaten Kas, direct rechts van de ingang. Onder de boom staat een bankje, zodat u rustig naar de boom kunt kijken.