Hibiscus
Dit artikel verscheen in de Plantage Hortus van
maart 2003
Klasse | Spermatopsida (Zaadplanten) |
Clade | Bedektzadigen |
Clade | Eudicots (Nieuwe Tweezaadlobbigen) |
Clade | Malviden |
Orde | Malvales |
Familie | Malvaceae (Kaasjeskruidfamilie) |
Onderfamilie | Malvoideae |
Geslacht | Hibiscus |
Taxonomische indeling van Hibiscus
In het boekje "100 kamerplanten in kleur" van
A.C. Muller- Idzerda uit de vroege jaren zestig lees ik dat de Hibiscus
"de laatste jaren hoogst modern is als kamerplant en zomerbloeier". De Chinese roos of Hibiscus is nog steeds een geliefde kamerplant in
Nederland, omdat hij gedurende een groot deel van het jaar kan bloeien.
De Chinese roos (Hibiscus rosa- sinensis) komt uit China, van waar hij
over alle tropische en subtropische streken is verspreid. Deze Hibiscus wordt ook wel de Hawaiibloem genoemd.
Het geslacht Hibiscus behoort tot de familie Malvaceae. De Malvaceae
zijn een familie van ongeveer 204 geslachten en circa 2330 soorten. Ze
worden gekenmerkt door verspreide bladeren met steunblaadjes. De
regelmatige bloemen
bestaan uit 5 kroonblaadjes met daarom 5 kelkblaadjes, die soms
vergroeid zijn.
De meeldraden zijn aan de voet tot een buis vergroeid.
Het geslacht Hibiscus is het grootste geslacht van de Malvaceae: er worden ongeveer
driehonderd soorten tot dit geslacht gerekend. De meeste soorten zijn
oorspronkelijk uit tropische streken afkomstig. Alleen de soorten H. trionum
(oostelijk Middellandse Zee gebied) en H. roseus komen in Europa voor.
De Chinese roos is een struik, die tot drie meter hoog kan worden. De bladeren zijn glanzend donkergroen en hebben een elliptisch vorm. De randen van de bladeren zijn getand. De oorspronkelijke bloemkleur was rozerood, maar tegenwoordig worden ook planten gekweekt met witte, gele, oranje of rode bloemen. De Chinese roos is niet winterhard en kan niet het gehele jaar in de tuin staan. Voor in uw tuin kunt u de verwante soort H syriacus gebruiken: deze soort is winterhard. Deze Hibiscussoort verliest in de winter zijn bladeren. In de zomer draagt hij witte, paarse, roze of blauwe bloemen.
Een Chinese Roos (Hibiscus rosa- sinensis) met een gele bloem
Een Chinese Roos (Hibiscus rosa- sinensis) met een rode bloem
Wanneer de Chinese roos goed verzorgd wordt, kan hij als kamerplant het hele jaar bloeien. Om de plant in de bloei te krijgen, moet u hem op een lichte plek zetten. Als de plant wordt verplaatst naar minder lichte omstandigheden, kan ze bloemknoppen verliezen. Ook door het draaien van de plant kunnen bloemknoppen afvallen. Een andere oorzaak voor knopval is waarschijnlijk een te droge lucht. Er worden tegenwoordig variëteiten gekweekt, die minder last van knopval hebben. Hoewel de Chinese roos veel bloemen kan vormen, is hun boeiduur meestal niet langer dan 40 uur.
Volgens een volksvertelling op Hawaii zouden de sappen van de Hibiscus worden
gebruikt om wenkbrauwen of schoenen te kleuren (vandaar de bijnaam
schoensmeerplant). Op Hawaii steken de vrouwen Hibiscus bloemen in hun haar steken als zij hun geliefde
het hof maken. In Aziatische landen wordt de Hibiscus ook gebruikt als haagplant.
Het belangrijkste van de Hibiscus is zijn sierwaarde. Dat
geldt ook voor een groot aantal andere planten uit deze familie, bijvoorbeeld
die van de geslachten Abutilon, Althaea, Lavatera, Malope en
Malva. Verder wordt Hibiscusextracten gebruikt in een kruidendrank (Herbalife),
die de
stofwisseling zou stimuleren zodat men zou kunnen afvallen.
In de Hortus kunt u de Chinese roos aantreffen in het tropische deel van de Drie- Klimatenkas en buiten, als u op weg gaat naar de Palmenkas, rechts van de winterharde magnolia.
Literatuur
Wilhem Lötschert and Gerhard Beese
Tropical Plants
Collins, London, 1992
Oleg Polunin and Anthon Huxley
Flowers of the Medirerranean
Chatto and Windus, London, 1974
Flowering Plant Families
http://www.botany.hawaii.edu/faculty/carr/phylo_malv.htm
Hibiscus - jaarrond - een plant voor het leven
http://www.hibiscus-nielsen.dk/holland/kvalitet.htm
Stevens, P.F. (2001 en
later).
Angiosperm Phylogeny Website, Version 14, July 2017
http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/