Philodendron bipinnatifidum (de boom Philodendron)- 

Lift naar het licht

Een ingekorte versie van dit artikel verscheen in de Hortuskrant van december 2009.

door Fred Triep

Hoe schaarser het licht, hoe vindingrijker de planten in hun pogingen om toch hun portie zon te bemachtigen. De Philodendron lift bijvoorbeeld graag een stukje mee met een andere plant tijdens de reis omhoog, naar het licht.

In het donkere regenwoud is licht

belangrijker dan de aanwezigheid

van voedingsstoffen

Philodendron´s zoeken de hoogste delen van het oerwoud op om zo veel mogelijk licht te krijgen. Philodendron is een geslacht uit de Aronskelkfamilie (Araceaea) met 104 geslachten en 3700 soorten. De planten uit dit geslacht komen in Tropisch Amerika en het Caribische gebied voor. De meeste soorten komen in het vochtige tropische bos voor, maar enkele soorten komen in moerassen en open water (bijvoorbeeld eendenkroos) voor. Kenmerkend voor deze familie is de bloeiwijze, die bestaat uit een vlezige bloemkolf met daar op kleine bloempjes (spadix). De spadix is omgeven door een schutblad, die de spatha wordt genoemd. Met 900 soorten is het geslacht Philodendron het op één na grootste geslacht uit de Araceae.

Epifyten en hemi- epifyten

De meeste Philodendron’s zijn epifyten, planten die op een andere plant (meestal op een boom) wortelen, zonder van de voedingsstoffen van die plant gebruik te maken. De voedingsstoffen, die ze nodig hebben, nemen ze op vanaf het oppervlak waarop ze groeien. Daardoor kunnen ze hoog in de bomen van een bos groeien. In het dichte oerwoud speelt licht een belangrijkere rol voor deze planten dan de aanwezigheid van voedingsstoffen. Een aantal soorten uit dit geslacht worden ook wel hemi- epifyten genoemd, dat zijn planten, die een deel van hun leven als epifyt leven. Primaire hemi- epifyten groeien eerst als epifyten op een boom uit zaad. Na enige tijd groeien de luchtwortels uit naar de bodem, zodat ze ook vandaar voedingsstoffen kunnen opnemen. Secundaire hemi- epifyten groeien eerst over de grond en zo gauw ze een grote boom tegen komen, groeien ze tegen die boom omhoog. In een later stadium kunnen deze planten epifyt worden, doordat ze hun wortels naar de grond verliezen. Een voorbeeld hiervan is P. scandens in de tropische kas.

Ander hemi- epifyten in het plantenrijk vinden we bij het Araceae geslacht Monstera (gatenplant) en bij de geslachten Ficus en Clusia uit de familie Ficaceae.

Mutualistische relatie met mieren

Philodendron’s hebben vaak een mutualistische relatie (= een relatie, waarvan beide voordeel hebben) met mieren. De mierennesten worden bij elkaar gehouden door de wortels van de klimplanten. De planten kunnen uit de nesten extra voedsel halen.

Teveel soorten beschreven

De bladeren van de meeste soorten zijn hartvormig, meestal gelobd en ingesneden. Er zijn vaak verschillende typen bladeren aan één plant. Jonge planten (juvenielen) hebben vaak ander bladeren dan volwassen, grote planten. Bij de overgang naar volwassenheid veranderen de bladeren langzaam van vorm. Door de aanwezigheid van verschillende bladeren zijn er in het verleden meer soorten beschreven dan er in werkelijkheid bestaan. Naast de gewone bladeren vormen veel Philodendron soorten ook cataphylls, dat zijn gemodificeerde bladeren die de nieuw gevormde bladeren omgeven en beschermen. Ze verdwijnen eventueel later.

Giftigheid van Philodendron

De meeste planten uit het geslacht Philodendron zijn giftig, als ze opgegeten worden. De planten bevatten calciumoxalaat kristallen. Die geven een branderig gevoel als het plantensap in aanraking komt met huid of mond. Maar het werken met de plant kan soms ook huidirritatie opleveren, dit zou veroorzaakt worden door het alkaloid resorcinol.

Nog geplant door Hugo de Vries

In de Palmenkas van de Hortus staat en klimt de P. bipinnatifidum (boom Philodendron), deze soort behoort tot het ondergeslacht Meconogstima. De soorten uit dit ondergeslacht groeien als bomen. Zij kunnen als zelfstandige bomen groeien met een eigen stam, maar sommige soorten kunnen ook als klimplant groeien. Bij de boom Philodendron zijn de bladeren groot en opvallend en diep ingesneden. De naam P. selloum blijkt een synoniem te zijn voor deze plant, maar de correcte naam is nu P. bipinnatifidum. Deze naam werd namelijk eerder gebruikt dan P. selloum. De plant is afkomstig uit Brazilië en wordt daar banana-do-macaco (apenbanaan) genoemd. Deze plant is in 1912 eigenhandig door Hugo de Vries op zijn plek geplant. Ondanks zijn giftigheid zouden delen of extracten van deze plant helpen tegen orchitis (= ontsteking van de zaadbal) en tegen darmwormen.

Binnenkort kunt u ook op de thumbnails klikken voor de grote foto's!

Klik op de thumbnails als je de grote foto's (respectievelijk 163 Kb, 206 Kb, 161 Kb en 152 Kb ) wilt zien.

Helemaal links en links: De Philodendron bipinnatifidum in de Palmenkas (gezien van boven en van beneden) van de Hortus
Rechts: Blad van de Philodendron bipinnatifidum
Helemaal rechts: Luchtwortels van de Philodendron bipinnatifidum


Foto's: Fred Triep

Andere Philodendron- soorten in de Hortus

Naast P. bipinnatifidum groeien er nog meer Philodendron- soorten in de Hortus. In de Tropische Kas groeien P. bipennifolium, P. erubescens, P. scandens en P. squamiferum. In de woestijnkas staan verder nog P. verrucosum en de bastaardplant Philodendron x mandaianum.

Klik op de thumbnails als je de grote foto's (respectievelijk 174 Kb en 184 Kb ) wilt zien.

Links: Deze Philodendron staat in de tuin van Puerto de la Cruz op Tenerife als P. selloum, maar dat is dus P. bipinnatifidum
Rechts: Een blad van P. selloum (synoniem voor P. bipinnatifidum)


Foto's: Fred Triep

Literatuur

Philodendron- Wikipedia, the free encyclopedia
http://en.wikipedia.org/wiki/Philodendron

Guide to Philodendron: All you need to know about this popular houseplant
http://houseplants.suite101.com/article.cfm/guide_to_philodendrons

The Genus Philodendron
International Aroid Organization
http://www.aroid.org/genera/generapage.php?genus=philodendron

The Genera of Araceae
http://www.aroid.org/genera/

Leben im Kronendach:  Epiphyten , Hemiepiphyten Epiphyten und Lianen ,
http://www.biologie.uni-ulm.de/bio3/CR/2005/Vorbereitungsseminar%20SS%202005/Neuh%E4userl%20-%20Canopy.pdf

Philodendron bipinnatifidum Schott ex Endl, Philodendron bipinnatifidum, Philodendron selloum, Exotic Rainforest rare tropical plants
http://www.exoticrainforest.com/Philodendron%20bipinnatifidum%20pc.html
Philodendron bipinnatifidum information from NPGS/GRIN
http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?27724

Links

  • Hier wordt nog aan gewerkt

Verzorging

Heeft u vragen over de verzorging van deze plant? Die kunt u stellen op mijn forum over de verzorging van planten. Misschien weet iemand het antwoord of staat er reeds een antwoord voor u.

 

Deze pagina is het laatst aangevuld op donderdag 10 juni 2010.

Voor aanvullingen of reacties, stuur mij een email:

Stuur je reactie ! email: Fred Triep

Terug naar: Terug naar: